Już sam tytuł artykułu sugeruje nam że jakaś przewaga konkurencyjna małych firm nad dużymi istnieje, choć intuicja podpowiada nam że duża firma oznacza duże możliwości, a mała – niewielkie.

       Zacznijmy od gigantów. Prowadzenie dużej firmy, czyli takiej która zatrudnia powyżej 250 osób, wiąże się z wieloma ograniczeniami. Procesy decyzyjne w takich firmach są wydłużone z uwagi na znacznie większą strukturę organizacyjną, nadzór właścicielski jest skomplikowany a przekładanie nowych idei i pomysłów na czyny wymaga dobrej organizacji i procedur. Zatrudnianie dużej ilości pracowników wymaga dobrej organizacji pracy, szkoleń i wiąże się z prowadzeniem kadr. Nie łatwo jest zebrać dużą grupę fachowców w jednym miejscu, szczególnie w mniejszej miejscowości, co zmusza do tego aby szkolić osoby niewykwalifikowane. Ogromna podaż spowodowana dużymi możliwościami produkcyjnymi również wiąże się z koniecznością utrzymania zbytu i nawiązywania umów z dużymi sieciami. Inwestycje, aby mogły się sfinansować wymagają konkretnych wartości sprzedaży i sieci mogą wykorzystywać ten fakt w negocjacjach handlowych. Problemem jest utrzymanie standardów i jednakowej jakości produktów, które wymagane są przez dużych, sieciowych klientów a nie spełnienie umów w tym zakresie zagrożone jest wysokimi karami.

Oczywiście duże firmy mają również swoje ogromne przewagi. Najważniejsze - to efekt skali, czyli dużo niższe ceny zakupu surowców. Druga ważna przewaga konkurencyjna to znacznie niższe koszty jednostkowe wytwarzanych produktów wynikające z dużej wydajności produkcji przemysłowej, zwykle zmechanizowanej.

      Jakie zatem można odnaleźć elementy przewagi konkurencyjnej dla mikro, małych i ew. średnich firm rzemieślniczych? Tego jest nawet sporo i o tych sprawach zdecydowanie zbyt często zapominają właściciele tych firm.

Oto kilka najważniejszych:

- możliwość szybkiej reakcji na zmiany trendów rynkowych i zapotrzebowania konsumentów,

- produkcja świeża, należy to podkreślać, w przeciwieństwie do przemysłu,

- możliwość produkcji naturalnej bez użycia spożywczych środków chemicznych – konserwantów, aromatów, barwników, polepszaczy, zagęstników itp.,

- możliwość udokumentowania rodzaju i pochodzenia użytych surowców,

- możliwość wpływania na opinie klientów poprzez osobisty kontakt,

- możliwość tworzenia zindywidualizowanej oferty firmy nakierowanej na potrzeby lokalnej społeczności.

       Właściciele małych firm powinni przede wszystkim przyjąć do wiadomości że nie mogą konkurować z przemysłem na niską cenę. W tej konkurencji nigdy nie będą mieli szans. Dla tych firm jedyną drogą jest konkurencja jakościowa. To ogromna szansa i polega na uwypukleniu tych wszystkich różnic jakościowych produktów, których nie posiadają produkty przemysłowe i dostarczeniu konsumentom takiej najwyższej jakości. Każdy mały zakład może odróżniać się produktami od innych i to jest również przewaga nad sieciami handlowymi, które jak wiadomo mają identyczną ofertę dla całego kraju.

Prowadząc nieduży biznes, jesteśmy w stanie stworzyć niepowtarzalne miejsce z jego oryginalną atmosferą i indywidualną ofertą. To ogromna wartość, której przedsiębiorcy nie dostrzegają, nie widzą potencjału jaką niesie taka możliwość. A to właśnie w tym elemencie prowadzenia firmy w branży upatruję największą zaletę, której zwykle nie dają firmy przemysłowe. Należy tutaj jednak zauważyć że i na tym polu przemysł również wyparł rzemiosło, w Polsce mamy tysiące kawiarni znanych marek sieciowych lub tzw. restauracji z fast food, które świetnie wiedzą o tym co napisałem powyżej. Sieci kawiarni oferują klientom odmrażane produkty przemysłowe, oraz świetną kawę. Podejrzewam, że jeśli lokalne firmy mogły by zapewnić im stałą jakość produktów, sieci te mogły by zamawiać je lokalnie. Wniosek jest oczywiście taki, że jeśli firmy rzemieślnicze dopasują się do trendów rynkowych i stworzą naprawdę wysoką jakość przy zachowaniu świeżości, mogą odzyskać część rynku, który obsługuje przemysł.

      Również często obserwuję zapędy właścicieli w kierunku przemiany firmy rzemieślniczej w przemysłową. Jednak właściciele nie chcieli by utracić rzemieślniczego charakteru swojej firmy i w ten sposób nie mają ani firmy rzemieślniczej ani przemysłowej. Takie zakłady funkcjonują, ale ich produkty zwykle nie odróżniają się jakością od przemysłowych, za to mają wyższe ceny. Konsumenci mogą nie rozumieć takich firm, ich strategii marketingowej, nie ma w tym też żadnej finezji ani idei. Moja rada dla takich firm to przewartościowanie swojej firmy, strategii marketingowej, celów strategicznych, średniookresowych i krótkookresowych, wypracowanie CSR, sformatowanie wizji i misji firmy. Dopiero tak dookreślona firma może wprowadzać w życie plan naprawczy. Wiele takich firm wpada w pułapkę uruchamiania zbyt dużej ilości sklepów firmowych, z których część nie jest rentowna i inwestycja jest nietrafiona. Tutaj najbardziej widać że firma to nie tylko duża ilość sklepów, ale wartości, wokół których można zbudować świetną sprzedaż. Z ekonomicznego punktu widzenia znacznie lepiej jest prowadzić 10 sklepów ze średnią sprzedażą 100tyś zł niż 20 ze sprzedażą 50 tys. Dlatego najważniejszym jest wypracowanie takich procedur i standardów jakości w firmie, aby można było zwiększać sprzedaż, bez utraty jakości. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest praca nad efektami sprzedażowymi, motywacją sprzedawców oraz ich wiedzą o produktach i przełożenie tego na sprzedaż, niż poszukiwanie najtańszych pracowników, ciągłe zmiany kadrowe i brak szkoleń. Sprzedawcy reprezentują firmę i bezpośrednio wpływają na wysokość sprzedaży. Klienci lubią być obsługiwani przez osoby które już znają, nie lubią takich zmian i niedoświadczonych sprzedawców.

        Podsumowując, małe i średnie firmy rzemieślnicze mają nadal możliwości wypracowania takiej strategii rozwoju i polityki firmy, która pozwoli na dopasowanie się do aktualnych trendów i warunków rynkowych jak również na osiąganie lokalnych sukcesów. Należy brać pod uwagę dynamikę zmian gospodarczych w kraju, na rynku i w branży i dopasować się do nich, nie zostając po prostu „w tyle”.

Jeśli masz pytanie dotyczące prowadzenia swojej firmy, zapraszam do kontaktu poprzez e-mail: kontakt@help4bakery.pl. Dodatkowe informacje dotyczące zarządzania małą firmą znajdziesz również na www.help4bakery.pl

Stowarzyszenie RZEMIEŚLNIK

Jana Heweliusza 11/811

80-890 Gdańsk

Nip: 583 346 00 01

KRS: 0000992704

Nest Bank

82 1870 1045 2078 1074 5726 0001